شترمرغ، عفونت، بیماریها شترمرغ، عفونت و بیماریها شترمرغ نیز

مانند حیوانات دیگر در معرض بیماریها و عفونتهای مختلفی میباشد .جهت مدیریت صحیح گله های شتر مرغ که از اهمیت حیاتی در این صنعت برخوردار است بایستی به نکات ذیل توجه نمود : :: حداکثر حصارکشی مطلوب جهت کاهش خطرات ناشی از صدمات و شکستگی استخوانها :: ایجاد استانداردهای بالایی بهداشتی ، پائین نگهداشتن آلودگیهای باکترهایی مانند کلستریدیا و هیستوموناس که منجر به آنژیت می شوند :: تهیه جیره های غذایی صحیح :: تهیه جایگاه نگهداری خشک ، بدون کوران هوا و یخبندان در زمستان ، بالابردن انطباق پذیری طبیعی و مقاومت طیور گزارشات مربوط شترمرغها در باغ و حشها بندرت در پرورش صنعتی شترمرغ کاربرد دارند. جوجه شترمرغها نیاز به مراقبت بیشتر دارند ۹۰% تمامی مرگ و میر جوجه شترمر غها ناشی از بیماریها ذیل میباشد : :: عفونت کیسه زرده :: تغییرشکل پاها و پنجه ها اسنداد و اسهال / عفونت معده ( که توسط E.COLIُ، سالمونلا ، هیتوموناس و دیگرباکتریها) ایجاد میشوند. تجربیات عملی نشان داده اند که جوجه شترمرغها نیاز به مراقبت دائمی دارند. همچنین ثابت شده است که مشاهده ظاهری به تنهایی کافی نیست ، چون زمانی که علائم بیماری ظاهر میشود ممکن است برای درمان دیر باشد . کلید موفقیت پرورش جوجه شتر مرغها رعایت بهداشت در گرمخانه و توزین مداوم جوجه شترمرغها در چهار هفته اول پرورش میباشد . تنها این سنجش هاست که میتواندمشکلات رشد را قبل از بروز علائم قابل مشاهده مشخص نماید علاوه بر مدیریت بسیار دقیق ، همکاری نزدیک با دامپزشک با تجربه بسیار ضروری است . عفونتهای ویریوسی : نیوکاسل موارد وقوع بیماری نیوکاسل در گله های شتر مرغ تنها در نواحی از اسرائیل و افریقای جنوبی گزارش شده است جهت پیشگیری از بروز بیماری استفاده از واکسن کشته روغنی نیوکاسل به مقدار ۱ سی سی قابل توصیه است . بایستی این واکسن ۶ هفته بعد تکر ار شده وهر شش ماه یکبار یک یادآوری تزریق شود. استفاده از واکسن زنده ( لاسو تا بصورت اسپری چشمی همزمان با واکسن کشته توصیه شده است : آبله طیور وقوع آبله درشتر مرغ در اسرائیل و آمریکا گزارش شده است . این بیماری جوجه شتر مرغها رادرگروه سنی یک هفته تا چهارماه و با میزان مرگ و میر تا ۱۵ درصد مبتلا میکند. با استفاده از واکنسهای تجاری آبله این بیماری قابل کنترل میباشد . : آنفولانزای طیور چندین موردشیوع آنفلانزا درنواحی خاص از افریقای جنوبی گزارش شده است .درمورد این بیماری درمان شناخته شده ای وجودنداشته و واکسنهای موجود در پیشگیری از ابتلاء به بیماری موثر نمیباشد . شتر مرغهای آلوده ویروس را به تخم خود منتقل نموه که خطر الوده کردن گرمخانه و تخم های سالم موجود در آن را در بر دراد. ضمنا این ویروی باعث مرگ و میر جنین میشود. عموما شترمرغها نیزمانند سایر طیور و پرورش به عفونتهای ویروس کورناو یروسها، هرپس و یروسها و آدنو ویروسها مبتلا میشوند. : عفونتهای باکتر یایی علت اصلی آلودگیهای باکتر یایی بهداشت ضعیف در اتاق گرمخانه ، بستر وهچری و جایگاه نگهداری جوجه ها میباشد و معمولا درمان بعدی کمتر موفقیت آمیز میباشد درنتیجه رعایت اکید بهداشت نقش کلیدی در پرورش شتر مرغ دارد. : عفونت های بند ناف و کیسه زرده این یک مشکل متداول گله های شتر مرغ می باشدکه همواره در ارتباط بامدیریت ضعیف است . پس از خارج شدن جوجه شترمرغها از تخم بایستی بندناف انها به یک ژل یا اسپری آنتی بیوتیکی آغشته گردد. در آمریکا بتادین مورداستفاده قرار میگیرد ضدعفونی صحیح سترها ، هچری و تخم شترمرغها نقش ویژه ای در پیشگیری از وقوع آلودگی دارد.کف جایگاه نگهدار ی جوجه ها در روزهای اول بعد ازخروج از تخم با یستی گرم باشد . سرما از طریق پوست شکم به روده ها و کیسه زرده رسیده منجر به کاهش فعالیت میکربی فلور روده ها و به تعویق افتادن متابولیسم کیسه زرده میشود . بایستی توجه خاص نسبت به بهداشت و گرمای کف جایگاه جوجه ها مبذول داشت . : پنومونی ممکن است مانندعفونت بند ناف پنومونی هم در طی مدت انکوباسیون تخم ها رخ دهد این آلودگی موجب مرگ ومیر جنین ها شده یا راندمان از تخم در آمدن جوجه ها را کاهش میدهد . بایستی تمهیداتی اتخاذ شود تا پیشگیری از طریق بهداشت اکید و احتمالا درمان توسط آنتی بیوتیکهای وسیع ا لطیف انجام گیرد . : آنژینهای کلی باسیلی برای جوجه هایی که در گرمخانه از تخم خارج میشوند آنژینهای کلی باسیلی یکی از بیماریها ی معمول در طول هفته های اول زندگی میباشد یک قدم اساسی جهت ایجاد ایمنی غیر فعال علیه باکتریهای کلی فرمی و ایجاد گله ایمن استفاده منظم از مدفوع جوجه ها در تغذیه شتر مرغها ی تخمگذار در طول مدت تخمگذاری می باشد . تنها از این طریق است که پادتنهای مادری ایجاد شده در خون شترمرغها از طریق زرده به جوجه ها منتقل میشود. استفاده از واکسن جهت پیشگیری از وقوع این بیماری موفقیت آمیز نمی باشد. : مسمومیت خونی این بیماری غالبا درجوجه ها و اغلب در اثر آنتریتهای کلی باسیلی که در بالا شرح داده شده . ایجاد میشود . رعایت اکید بهداشت و ارتقاء سطح ایمنی گله معیارهای اساسی در پیشگیری ازوقوع این بیماری می باشند افزودن آنتی بیوتیکها به غذا یا آب آشامیدنی درموارد اضطراری و بمدت کوتاه بعنوان یک پیشگیری مطرح میباشد. همچنین استفاده از باکتریهای لاکتو باسیلوس که از تکثیرشدید کلی باسیلها در روده جلوگیری میکنند موفقیت آمیز بوده است. : انتریت نکروتیک ( عفونتهای کلستریدیایی) کلستریدیاها تقریبا درتمامی خاکها و گیاهان علوفه ای در غلظتهای پائین وجود دارند . این بیماری شتر مرغها رادر هر سنی مبتلا نموده باعث مرگ ومیر بالایی میشود خطر عفونت درآغاز بهار و در طول پائیز بسیار زیاد بوده و بنظر می رسد که در اثر افزایش خوردن لجن و ذرات خاک ایجاد میشود . بنظر میرسد که شترمرغهای جوان که درچراگاههای یونجه خالص نگهداری میشوند حساسیت بیشتری دارند . به منظور حل این مشکل معاینه دقیق تک تک شتر مرغها و تغییر دادن چرای آنها ضروری است . همچنین بایستی داروی مناسب از طریق آب اشامیدنی تجویز شود. گاستریت مگا باکتریال اولین گزارشات بر روی این سندرم مربوط به افریقای جنوبی در سال ۱۹۹۲ میباشد . این باکتری عمدتا جوجه ها را در سن ۱۰ روز تا ۶ هفته مبتلا می نماید. این باکتری در دیواره معده شترمرغهای مرده یافت شد که بنظر میرسد موجب تضعیف و ناتوانی عضلات معده میشود . هیچ درمان موثری وجود ندارد . : عفونت کمپیلو باکتریایی اخیرامشخص شده است که کمپیلوباکتر ژوژنی ممکن است موجب ایجاد عفونتهای نیمه حاد تامزمن در جوجه شتر مرغها در سن ۱۰ روز تا ۴ ماه شده و درعرض ۵ روز باعث ایجاد تلفات شدید در گله شود. در شتر مرغهای مسن تر این مرگ ومیر کمتر میباشد . باکتری از طریق غذا و آب آشامیدنی منتقل شده . همچنین ممکن است در اثردستکاری غیر بهداشتی تخم ها ، جنین را الوده کند. جوجه های مبتلا بایستی از بقیه گله جدا شده و در قرنطینه مورد درمان آنتی بیوتیکی مناسب قرار گیرند . در حالیکه تفریبا تمامی پرندگان به دلیل درجه حرارت بالای بدنشان یک ایمنی طبیعی در برابر باسلیوس آنتراسیس دارند، شتر مرغها نسبت به این بیماری حساس میباشند . این باکتری وهاگهای آن بسیار مقاوم بوده و ممکن است سالها در خاکها ی الوده باقی بمانند. معمولا عفونت از طریق گوارشی و عمدتا از طریق پودر استخوان حیوانات آلوده که در تغذیه شتر مرغها مورد استفاده قرار گرفته رخ میدهد جهت پیشگیری از وقوع بیماری استفاده از واکسن شاربن موثر وموفقیت آمیز می باشد . : سل تا سالهای ۱۹۶۰ بیماری سل یکی از علل عمده مرگ ومیر شتر مرغ در باغ وحشها بود. در صنعت پرورش شترمرغ موارد بروز سل بصورت تک تک و بخصوص در پرندگان مسن تر دیده میشود باسیل سل درخاک ، کود و بستر سالها باقی می ماند . از آنجا ئیکه هنوز درمان قاطعی برای این بیماری در شترمرغ وجودندارد . لذا از این عفونت تهدید مزمنی برای شترمرغها محسوب میشود. استرس ، سوءتغذیه و دیگر عوامل منفی خطر عفونت را افزایش میدهند . شتر مرغها بایستی تنها از گله هایی که دارای گواهی عاری بودن از بیماری را دارند ، تهیه شوند و پرندگان ییمار جدا شده و فورا معدوم گردند. : عفونت چشم ها گرد و غبار بعضی غذاها یا بستر ممکن است چشم جوجه شترمرغها راتحریک نموده منجر به بروز کونژونکتیویت مکانیکی شود .این آزردگی ممکن است توسط باکتریهای بیماری زا تشدید شده موجب بروزکراتیت یا حتی آبسه های روی قرنیه چشم شوند. : کونژونکتیویت ، رینیت و سینوزیت هموفیلوس گالینا روم به تنهایی و با همراه بامایکو پلاسها موجب بروز این عوارض می شوند. استرس هوای سرد وکوران هوا از عوامل مستعد کننده محسوب میشوند. این بیماری معمولا در گله بطور سریع گسترش می یابد ( از طریق تماس مستقیم با‌آب آشامیدنی ) . برای حل مشکل بایستی مبتلایان را از گله جدا نموده درمان نمود . ضمنا شرایط محیط نگهداری را نیز بهبود بخشید : مایلکو پلاسموز این بیماری تنها جوجه شترمرغ های جوانی که کمتر از یک سال سن دارند را مبتلا نموده و در پرندگان مسن تر بدون علائم یا به شکل سینوزیت ظاهر میشود انتقال عامل بیماری از طریق ذرات معلق درهوا، ورود پرندگان بیمار ، ناقلین بیجان و یا از طریق تخم های هچری صورت میگیرد . درمان با آنتی بیوتیکهای وسیع الطیف انجام میشود . پرندگان بهبود یافته ایمنی موقتی را نشان میدهند . : اورنیتوز حیوانات درهر سن و تمامی گونه های پرندگان نسبت به عفونتهای کلامید یایی حساس میباشند. بنابراین جای تعجب نیست که گزارشاتی از وقوع انفرادی این بیماری درشترمرغ در فرانسه و افریقا جنوبی وجود دارد . بیماری عمدتا از طریق تنفس هوای آلوده انتقال می یابد . ممکن است عفونتهای نهفته توسط آلودگیهای ثانویه ، عوامل محیطی ، استرس حمل ونقل ،سوء تغذیه وغیر فعال شود . این بیماری ممکن است از طریق گزش حشرات منتقل شود. درمان مناسب تاحصول اطمینان از پاک شدن گله بایستی انجام گیرد قارچها و تخم ها : کاندیدیاز کاندیدیاز یک عفونت قارچی است که میتواندتوسط کاندید ا آلبیکنس ، کاندیدا مونیلیفورمیس و دیگر مخمرها ایجاد شود. استفاده ازآنتی بیوتیکها وضعف بهداشت تغذیه و آب آشامیدنی زمینه بروز این عفونت را مساعد میکنند این عفونت ضایعاتی را درمحوطه دهانی شترمرغها ایجاد مینماید . همچنین در شتر مرغهای تخمگذار موجب کاهش جذب ویتامینهای ب – کپملکس شده و موجب مرگ و میر جنین ها قبل ازمرحله ازتخم در آمدن میگردد. : اسپرژیلوز غذای گل آلود یا دارای گرد و غبار رطوبت بالا و تهویه ضعیف ( مقادیر بالای آمونیوم ) از عوامل مستعد کننده بروز اسپرژیلوز می باشند . عفونت از طریق تنفس هاگهای قارچ منتقل میشود . هنگامیکه یک تخم آلوده درگرمخانه قرار میگیرد ، ممکن است هاگهای قارچ راشدیدا پخش نموده و موجب عفونت دیگر جوجه ها شود جوجه های جوان که ایمنی طبیعی کافی در برابر اسپروفیتها ی قارچ ندارند ، در سنین زیر یک ماه متحمل تلفات زیادی میشوند به منظور پیشگیری ازوقوع این عفونت رعایت اکید بهداشت در محوطه گرمخانه ساده ترین و بهترین راه حل میباشد : درماتیت قارچی این بیماری بیشتر در جوجه های مسن تر شتر مرغ دیده میشود . کمبود تغذیه ای (ویتامین ب -کمپلکس ، روی )و جایگاهی مرطوب وکثیف موجب تشدید بیماری میشوند. برای حل این مشکل رعایت موازین بهداشتی و درمان مناسب ضروری است . انگلهای داخلی : کوکسیدیوز کوکسیدیوز در بین پرندگان جوان بخصوص زمانیکه روی بستر باز یا مرطوب نگهداری میشوند ممکن است موجب بروز تلفاتی درگله شود نکته مهم در خصوص شتر مرغ آن است که در بین داروهای کوکسیدیو استات گروه Ionophore برای شترمرغها سمی بوده و نبایددمورد استفاده قرار گیرند : هیستومونیاز این بیماری بنام بیماری سرسیاه نیز شناخته میشود هیستومونیاز درجوجه شترمرغهای جوان مرگ ومیر زیادی را ایجادمینماید این بیماری از طریق مدفوع پرندگان آلوده منتقل شده وضایعاتی را در روده ایجاد میکند . آزمایش منظم مدفوع همراه با درمان پیشگیری کننده بایستی صورت گیرد. : کرم نواری شترمرغها ((houttuynia struathionis مانند سایر آزردگیها، جوجه شتر مرغ نسبت به کرمهای نواری حساستر می باشند . در پرندگان مسن تر آلودگی به کرمهای نواری علیرغم استفاده از جیره های متعادل میتواند موجب سوء تغذیه شود. درمان با داروهای مناسب صورت گرفته و بایستی شش ماه بعد تکرارشود : کرم نخی شکل(libyostrongylus douglassi) این کرمها مویی شکل وبی رنگ بوده ومیتواند در معده شترمرغ موجب انسداد غدد ترشحی شوند.با بوجود آمدن یک لایه محافظ موکوسی برروی این انگلها شیرابه های معده به غذا نمیرسد این ‌آلودگی کرمی درجوجه های جوان کمتر از ۸ ماه میتواند تا ۸۰ درصد مرگ و میر را موجب شود. شتر مرغها تنها میزبان این انگل میباشند . همچنین این انگل یک انگل بیابانی بوده و بسیار مقاوم میباشد . این کرمها به مدت سه سال بدون هیچ میزبانی زنده باقی می مانند . درمان منظم مبتلایان و پرندگان که در معرض آلودگی هستند ضروری میباشد. بایستی توجه نمود که استفاده از داروی ضد انگل لوامیزول موجب بروز اختلالاتی در معده و روده شترمرغها شده و درانگلها موجب بروز مقاومت میشود. : کرمهای معدی و دیگرنماتودها کرمهای معدی ( گونه های آسکاریدیا ) و دیگر گونه های نماتود میتوانند شترمرغها را آلوده نمایند . بایستی با استفاده دوره ای از داروهای ضد انگل شترمرغها عاری از این آلودگیها نگهداری شوند. انگلهای خارجی : کنه ها کنه ها میتوانند با گزش شترمرغها به پوست صدمه وارد کنند. همچنین کنه های گونه آمبلیوما میتوانند بیماریها را از طریق گزش به انسان منتقل نمایند(ویروس تب کنگو – کریمه ) : شپش شپش شترمرغ (Struthhiolipeurus Struthionsis ) به پرهای پرنده صدمه وارد نموده و باعث ایجاد ظاهری ژولیده در حیوان میشود در این آلودگیها ، سمپاشیهای منظم وتکرار آن بعد از یک هفته ضروری است . : جربهای ساقه پر : جربهای ساقه پر (pterolichus bicaudatus ) همراه با گون های gabucinia Sculpturata در حال حاضر بسیار نادر هستند. این جربها موجب صدمه به پرهای پرنده شده ، همچنین موجب ایجاد آب ریزش از بینی میشوند : مگس ها ( تاسرانیا) مگش شتر مرغ (hypoboscis Struthionis) موجب تحریک و خارش پوست میشود و بدنبال گزش و خونخواری ممکن است محل گزش عفونی شده ضایعات پوستی ایجاد نماید . بیماریهای تغذیه ای : کمبودها جدای از ظاهر عمومی یک شتر مرغ رنگ پوست نشانگر خوبی از وضعیت تغذیه پرنده میباشد که از پشت حیوان بخوبی دیده میشود . بدینوسیله میتوان از تغذیه مطلوب و یا سوء تغذیه و کمبودحیوان آگاهی یافت . آزردگیهای ناشی از کمبود سلنیوم و ویتامین Eدر افریقا جنوبی و استرالیا معمول میباشند در اثر این کمبود علائم بیماری عضله سینه در شترمرغ ایجاد شده موجب ناتوانی حرکتی میشود . همچنین میتواند موجب کاهش باروری در شترمرغ شود. کمبود اسید پانتوتنیک و بیوتین بسیار نادر بوده ، در جوجه شتر مرغهایی که منحصرا توسط جیره های خالص گندم تغذیه میشوند رخ میدهد . : تغییر شکل غضروف و استخوانها تغییرات مرضی در غضروفها اغلب ناشی از اسیدوز میباشد . علت بروز این حالت درصد بالای ترکیبات کلر در برابر سدیم و پتاسیم میباشد . آغاز تغییر شکل استخوانها ناشی از عدم تعادل کلسیم در برابر فسفر میباشد تکمیل متقابل جیره غذایی ضروری می باشد . در بسیاری از مزارع پرورش شترمرغ در آفریقای جنوبی شترمرغها سولفات منیزیم در غذا با آب آشامیدنی داده میشود . : انسداد پیلور معده شترمرغ بسیار کوچک بوده ، لذا نسبت به انباشتگی سنگدان بسیار حساس است . با افزایش سن ، خطر انسداد معده کاهش می یابد . این مشکل در ارتباط مستقیم با تغذیه و مدیریت گله میباشد . در تغذیه شترمرغها بایستی به میزان علوفه ، کاه ، مواد فیبری ، شن، سنگریزه و خوردن اشیاء خارجی توجه نموده وآنها راتحت کنترل در آورد . : پیچ خوردگی پیچ خوردگی روده ها در شتر مرغ ملاحظه شده است اما در شتر مرغهای جوان ۱۲- ۴ ماهه نادر است . این عارضه بدنبال تغییرات ناگهانی در جیره غذایی و خوردن مقادیر زیاد فیبر رخ میدهد . : راشیتیسم این عارضه عمدتا در سنین ۱تا ۴ ماهگی دیده میشود ، کمبود کلسیم ، ویتامین D کمبود یا فقدان فسفر و یا مقادیر بالای کلسیم در جیره غذایی شتر مرغها میتواند موجب بروز این عارضه شود . در جیره های کنستانتره ای که ۳تا ۴ درصد کلسیم دارند جذب فسفر مختل شده این عارضه در پرنده ایجاد شود . همچنین اسهال مداوم میتواند موجب کاهش جذب املاح و ویتامینها گردد .لذا بدنبال آن میتوانداین عارضه ملاحظه شود. متفرقه : پاهای باز ( سندرم پاکمانی ) این عارضه در دو هفته اول زندگی جوجه شتر مرغها دیده میشودکه نشا ن دهنده میزان رطوبت بالا در گرمخانه میباشد . جوجه شترمرغهای مرطوب و ادماتوز این عارضه را در دو روز اول زندگی خود نشان میدهند : تغییر شکل پاها پیچ خوردگی پا : چرخش ۹۰ درجه یک پا به بیرون که بطور ناگهانی ایجاد شده و سریعا پیشرفت میکند . پاکمانی : خمیدگی /کمانی شدن پا که مفاصل تیبیوتارس و متاتارس رادر گیر میکندو معمولا در هر دو پا رخ میدهد . پوکی استخوان ، تورم مفصل قوزک پا که موجب تغییر محل تاندون اشیل میشود. قسمت اعظم استخوانها در شتر مرغها ی جوان را غضروف تشکیل میدهد ، جوجه شترمرغهایی که به تازگی از تخم خارج میشوند بطور تجربی دارای پوکی استخوان بوده استخوانهایشان بدلیل نسبت کم کلسیم به فسفر نستبا نرم میباشد . علت اصلی حساسیت شتر مرغها به تغییر شکل استخوانها رشد سریع استخوانها میباشد این رشد بسیار سریع توسط غذای کنستانتره ای که غنی از انرژی میباشد تشدید می گردد . لذا کنترل تغذیه ای بسیار ضروری میباشد

شتر مرغ – آغاز یک پروژه

نحوه آغاز یک پروژه
اولویـت استانها
طبق بررسی های انجام شده توسط کارشناسان داخلی و خارجی و همچنین تجارب بدست آمده از مزارع فعال در مناطق گوناگون کشور در سالهای اخیر، هم اکنون به جرات می توان گفت که تمامی نقاط ایران جهت پرورش شترمرغ مناسب بوده و این پرنده با کلیه نقاط کشور سازگار است.
اما به هر حال مناطقی وجود دارند که شروع پرورش در آنها مستلزم صرف هزینه های کمتر بوده و به دلیل سازگاری بهتر پرنده با آب و هوای آن نقاط احتمال تولید بیشتر و بهتر وجود دارد که این امر به خودی خود باعث کاهش هزینه های تولیدی و افزایش توان رقابتی تولیدکننده خواهد بود.

به طور کلی شترمرغ ها سازگاری بهتری با آب و هوای گرم و نیمه خشک دارند و به همین دلیل نقاط کویری و یا حاشیه کویر مناسبترین مناطق جهت احداث مزارع عنوان می گردند. لذا توصیه ما به کلیه علاقه مندان این است که جهت انتخاب مکان مناسب توجه بیشتری را به نقاط گرمسیر کشور معطوف دارند. علاوه بر مطالب فوق دلایل دیگری هم می توانند در اولویت بندی مناطق گوناگون موثر باشند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:
۱- تراکم مزارع موجود در منطقه: تراکم بیش از حد احتمال انتقال بیماریها را افزایش داده و تراکم کمتر از حد معمول موجب رشد کم سرعت منطقه و کمی امکانات موجود خوهد شد.
۲- امکانات در دسترس: هرچه امکانات موجود از قبیل: کارخانه خوراک دام، کشتارگاه، صنایع فرآوری و تکمیلی و … بیشتر باشد سرمایه گذاری شما ریسک کمتری خواهد داشت.
۳- دوری یا نزدیکی به راه های ارتباطی مناسب: هرچه امکانات شما جهت رساندن محصول تولیدی به بازار مصرف بیشتر باشد سرمایه گذاری شما نیز مطمئن تر خواهد بود.
۴- نزدیکی به بازار مصرف: این امر سبب می گردد تا محصول شما زودتر و با هزینه کمتری به دست مصرف کنندگان برسد که این مسئله به نوبه خود موجب افزایش توان رقابتی شما خواهدشد.
با توجه به موارد گفته شده و عنایـت به نکاتی از قبیل: نزدیکی به بازار مصرف، وجود امکانات زیربنائی مناسب و تراکم مناسب مزارع موجود می توان تا حدودی اولویت استانهای گوناگون را به شرح زیر تعیین کرد:

۱- استان سمنان.
۲- استان مرکزی
۳- استان اصفهان
۴- استان قزوین
۵- استانهای شرقی مانند استان خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان
۶- مناطق مرکزی کشور شامل استانهای: کرمان، یزد، شیراز
۷- استان تهران
۸- استان زنجان

و در انتها استانهای شمالی و جنوبی کشور به دلیل وجود رطوبت بالا و تاثیر منفی آن بر روی کمیت و کیفیت تولید و همچنین بالا بودن هزینه های تولیدی این مناطق نسبت به مناطق دیگر کشور، جز اولویت های آخر تقسیم بندی می شوند.

-انتخاب زمین

جهت انتخاب زمین مناسب برای اجرا بایستی مواردی از قبیل: در دسترس بودن امکانات رفاهی مانند جاده های ارتباطی مناسب، نزدیکی برق، آب و … را مد نظر قرار داد و حتی الامکان سعی نمود تا زمین مورد نظر به گونه ای انتخاب گردد که سرمایه گذار جهت آماده سازی آن و تهیه امکانات کمترین هزینه را متحمل گردد.ضمن اینکه مکان مورد نظر بایستی دارای حداقل ضوابط جهاد کشاورزی جهت اجرای پروژه باشد که برخی از این ضوابط عبارتند از:

الف) داشتن حداقل فاصله یک کیلومتر با مراکز نگهداری دام و ماکیان گوشتی
ب) داشتن حداقل فاصله دو کیلومتر با مراکز نگهداری دام و ماکیان داشتی
ج) داشتن حداقل فاصله دو الی سه کیلومتری با مناطق مسکونی و مواردی از این قبیل که جهت احراز استعلام مثبت و صدور اجازه فعالیت از سوی سازمانهای ذیربط لازم می باشد.
- نحوه گرفتن مجوزهای قانونی

مراحل گوناگون جهت اخذ مجوز صنعتی پرورش شترمرغ کاملاٌ شبیه دیگر رشته ها و به صورت زیر است:

۱- تهیه طرح توجیهی فنی با رعایت کلیه ضوابط فنی و قانونی
۲- تهیه نقشه جانمائی ساختمانها و تاسیسات
۳- مراجعه به واحد امور دام شهرستان و ارائه درخواست به همراه مدارک فوق و تشکیل پرونده
۴- ادامه باقی مراحل طبق دستور و نظر واحد امور دام جهاد کشاورزی شهرستان

- انواع مدیریت

به طور کلی سه سیستم مدیریت در شترمرغ وجود دارد که عبارتند از :

الف- سیستم بسته یا متمرکز
ب- نیمه بسته یا نیمه متمرکز
ج- باز یا غیر متمرکز

در سیستم های بسته شترمرغ ها در فضایی محدود نگهداری و با غذای آماده تغذیه می گردند اما در سیستم های باز پرندگان در مراتع وسیع آزادانه پرورش می یابند. سیستم نیمه بسته که تلفیقی از دو سیستم فوق می باشد در شرایط صنعتی کار آمدتر بوده و با استقبال بیشتری از سوی پرورش دهندگان مواجه است. البته بایستی دقت داشت که انتخاب نوع سیستم بستگی تام به شرایط موجود از قبیل: آب و هوا، اقلیم امکانات بالقوه و بالفعل، میزان سرمایه گذاری، تعداد پرندگان و …خواهد داشت.به طور مثال در آفریقا به دلیل وجود مراتع گسترده و حالت نیمه سنتی سیستم اعمالی به صورت باز و در اروپا به دلیل محدودیت زمین سیستم بسته می باشد.

بایستی توجه داشت که صرفنظر از نوع سیستم اعمالی در تمامی مزارع هدف تولید گوشت و چرم و سایر محصولات این پرنده می باشد لذا در هر مزرعه تعدادی پرنده بعنوان پرندگان مادر جهت تولید تخم نگهداری شده و از جوجه های بدست آمده از این پرندگان جهت پرورش تا سن کشتار (۱۴-۹ ماهگی) و استحصال گوشت و پوست و … استفاده می گردد.
در ایران بدلیل نوع خاص آب و هوایی شرایط موجود سیستمهای مدیریتی نیمه بسته دارای اقبال بیشتری می باشند. به طور کلی در این سیستم ها فضاهایی جهت سایبان و پناهگاه، محلهای تخمگذاری محل تغذیه و گردشگاه هایی ویژه جهت پرندگان در نظر گرفته می شود.
در هر صورت و صرفنظر از نوع مدیریت اعمال شده در هر مزرعه بایستی توجه داشت که جهت بازدهی بیشتر و افزایش بهره وری نیروی انسانی شاغل در مزرعه، تقسیم کار و مسئولیتها به گونه ای انجام گیرد که علاوه بر مشخص بودن حدود وظائف و مسئولیتهای هر شخص کمترین تداخل را در امور افراد مختلف با یکدیگر شاهد باشیم.

در یک مدیریت پویا و موفق حدود مسئولیتها و اختیارات هر شخص کاملاً معین بوده و از تداخل وظائف افراد به خوبی جلوگیری می گردد علاوه بر اینکه ایجاد یک فضای صمیمی و دوستانه که هر شخص را مجاز به ابراز عقیده و ارائه راه کار جهت حل مشکلات احتمالی موجود می نماید موجب بروز جوی صمیمانه و حالت پویا در سیستم خواهد بود. بدیهی که در این حالت در صورت وجود هرگونه مشکل احتمالی امکان یافتن راه حلی مطمئن و سریع بسیارراحتتر خواهد بود و با وجود تقسیم وظائف و روشنی حدود اختیارات و وظائف می توان از بروز مشکلات جدی اجتناب نمود.

۵- طراحی ساختمان و تاسیسات

در طراحی ساختمانها و تاسیسات یک مزرعه عوامل گوناگونی تاثیرگذار هستند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- نوع آب وهوا و اقلیم منطقه. به طور مثال در مناطق سرد نورگیری سالنها و تامین گرما از عوامل مهمی در طراحی هستند اما بالعکس در مناطق گرم که میزان تابش آفتاب و دمای محیط بیش از حد معمول است، داشتن فضای بیشتر سایبان بهتر خواهد بود.

۲- نوع مصالح در دسترس. مسلماٌ استفاده از مصالح موجود در منطقه موجب کاهش هزینه های حمل و نقل، سازگاری بیشتر سازه ها با اقلیم منطقه و در نتیجه استهلاک کمتر و … خواهدشد.
۳- نوع مدیریت اعمالی در گله. در سیستمهای مدیریتی باز نوع طراحی کاملاٌ متفاوت با انواع بسته و نیمه بسته خواهد بود.
۴- ارزانی و استهلاک پائین سازه انتخابی

علاوه بر نکات گفته شده موارد موثر دیگری نیز وجود دارند که در آینده بیشتر مورد بررسی قرار خواهیم داد.
۶- انتخاب و خرید گله مادر

صرفنظر از نوع روش انتخابی جهت شروع یک پروژه مهمترین گام جهت آغاز کاری موفق تهیه پرندگانی مناسب با ذخائر ژنتیکی مطلوب جهت تشکیل گلة مادر می باشد. انتخاب یک گلة مادر به عوامل مختلفی از قبیل: نوع آب و هوای منطقه، میزان زمین و تاسیسات موجود، هدف تولید و نوع و میزان سرمایه گذاری بستگی دارد.

بطوریکه هنگام تهیه پرندگان بایستی دقت داشت که شرایط اقلیمی مزرعه مبداء و مقصد تا حد امکان بیشترین تشابه را به یکدیگر داشته باشند که این امر مطمئناً تاثیر مطلوب تری را در سازگاری سریعتر پرنده با محیط جدید خواهد داشت از طرف دیگر تاسیس مزرعه تنها تولید تجاری گوشت و پوست و سایر محصولات را بعنوان هدف اصلی در نظر بگیریم پرندگانی مناسب خواهند بود که دارای توانایی های بیشتر در تولید می باشند اما اگر هدف اصلاح نژاد و تولید پرندگان اصلاح شده با ذخایر ژنتیکی بالا جهت فروش به مزارع مادر می باشد بایستی پرندگانی مد نظر قرار گیرند که دارای شناسنامة ژنتیکی کاملاً مشخص و توانایی های ژنتیکی بالا باشند بایستی مد نظر داشت که در حالت اول کمیت و کیفیت تولید مورد نظر بوده و سعی مزرعه دار همواره بر آن است تا علاوه بر تولید بیشتر کیفیت مطلوب تر نیز حاصل آید اما در حالت دوم بیشترین توجه بر روی کیفیت پرندگان تولیدی متمرکز می باشد و در این مزارع سعی بر آن است تا پرندگان تولیدی از لحاظ ژنتیکی و نژادی دارای برترین خصوصیات باشند و بتوانند این خصوصیات را به نسلهای بعدی خود انتقال دهند.از طرف دیگر میزان سرمایه گذاری اولیه نیز تاثیر مستقیمی بر روی انتخاب متد اولیه خواهد داشت.
به طور کل جهت شروع یک پروژه سه راه مد نظر می باشد:

- خرید تخم نطفه دار و جوجه کشی
- خرید جوجه در سنین مختلف
- خرید پرندگان مولد

در مورد نخست علی رغم نیاز به سرمایه اولیه کمتر دارای خطرات بیشتری خصوصاً برای کسانی که آشنایی کافی به مسائل جوجه کشی و پرورش جوجه ندارند خواهد بود و لذا تنها در مواردی پیشنهاد می گردد که شخص سرمایه گذار دارای تخصص و تجربه کافی در این زمینه باشد و یا از گروه مشاور متخصص و معتمد استفاده نماید. ضمن اینکه میزان خواب سرمایه در این حالت بیش از دو سال خواهد بود.
روش دوم خرید جوجه های تعیین جنسیت شده در سنین چهار هفتگی به بالا خواهد بود . در این روش علی رغم هزینه بیشتر نسبت به روش اول مشکلات کمتری در انتظار مزرعه دار خواهد بود زیرا شترمرغ های دو ماهه به بالا دارای مقاومت بیشتری در مقابل شرایط نامساعد محیطی بوده و نگهداری آنها نیاز به تجربة کمتری نسبت به تخم و جوجه های جوان تر دارد لیکن در این روش نیز زمان تولید با توجه به سن پرنده خریداری شده از شش ماه ( در صورت خرید پرندگان پیش مولد ۵/۱ ساله ) تا دو سال متغیر خواهد بود.
سومین روش خرید پرندگان مولد بالغ می باشد که این امر مستلزم صرف هزینه اولیه بالایی خواهد بود اما به تولید کننده این امکان را می دهد که فوراً شروع به تولید نماید.
با توجه به موارد ذکر شده پیشنهاد ما این است که جهت شروع در صورت امکان ترکیبی از هر سه روش گفته شده بکار گرفته شود تا علاوه بر کاهش فشار مالی وارد بر سیستم ناشی از انتخاب روش سوم ریسک و خطرات احتمالی در روش اول را نیز نداشته باشیم ضمن اینکه با اتخاذ این روش ترکیبی مدت انتظار جهت شروع تولید نیز بسیار کمتر از حالت دوم خواهد بود.
در هر حال و بدون توجه به نوع سیستم انتخابی، سرمایه گذاران بایستی توجه داشته باشند که در هنگام شروع از خرید پرندگانی که دارای مراتب خویشاوندی بالا و پتانسیل ژنتیکی پائینی هستند خودداری نمایند و خرید از مزارع معتبری را که ضمانتهای کافی و مستند را ارائه می دهند در اولویت قرار دهند و بدین نکته توجه داشته باشند که صرفه جویی در این زمان و خرید پرندگان ارزان قیمت و بی کیفیت ضررهای غیر قابل جبرانی را در آینده در پی خواهد داشت.

سود آوری شتر مرغ

سودآوری شترمرغ چهار برابر گاو

مقدمه
    شترمرغ ها پرندگانی با قابلیت سازگاری بسیار بالا می باشند. به همین جهت امکان پرورش آنها در طیف جغرافیایی وسیعی وجود دارد، بطوریکه در حال حاضر این پرنده از مناطق گرم آفریقای جنوبی تا مناطق سرد آمریکای شمالی پراکنده بوده و به راحتی مورد پرورش قرار می گیرد. به طور کلی شترمرغ ها توانایی زندگی در دامنه دمایی ۴۵+ ۵۰+ تا ۲۰- درجه سانتی گراد را به راحتی دارا بوده و در اینگونه مناطق توانایی پرورش و تولید را خواهند داشت.
بهترین مناطق جهت پرورش این پرنده مناطق حاشیه کویر و اقلیم خشک می باشد، البته این بدان معنا نیست که در نقاط سردسیر و یا مرطوب امکان پرورش شترمرغ وجود ندارد اما به دلیل نیاز به کنترل عوامل نامساعد جوی نظیر رطوبت زیاد و احتمالا سرمای بیش از حد هزینه های تولید در اینگونه مناطق اندکی بیشتر از مناطق کویری خواهد بود.
شترمرغ ها حداقل یک میلیون سال در آفریقا زیسته اند و روزگاری نیز از اسپانیا تا غرب چین پراکنده بودند، حتی در دهه ۱۹۶۰ شترمرغ های وحشی در سوریه هم وجود داشته اند.
شاید بتوان گفت، در هر نقطه ای که بتوان یک فضای وسیع و مسطح جهت جست و خیز و فعالیت این پرنده در نظر گرفت، امکان پرورش نیز وجود دارد.

شترمرغ بزرگترین پرنده موجود در طبیعت 
شترمرغ از جمله پرندگانی است که امروزه پرورش آن در دنیا رو به افزایش گذاشته است. براساس آماراعلام شده در حال حاضر کشورهای آمریکا، انگلیس و آفریقای جنوبی به عنوان مهمترین کشورهای پرورش شترمرغ در دنیا به شمار می روند.
پرورش شترمرغ از سال ۱۸۶۰ در کشور آفریقای جنوبی به صورت جدی آغاز گردید و سپس در سایر نقاط دنیا گسترش یافت. کشور ایران هم، چند سالی است مبادرت به واردات این پرنده نموده و در امر پرورش آن گام نهاده است.
شباهت ظاهری به شتر و همچنین شباهت از نظر پرورشی با دام سبب شد، شترمرغ بهترین نام برایش باشد که نشان دهنده طیور بودن از نظر برخی مشخصات و همچنین دام بودن از نظر تولید و نگهداری می باشد.
می توان گفت که پرورش شترمرغ یکی از صنعت های نوین است که در قرن حاضر توجه سرمایه گذاران و پرورش دهندگان بسیاری را به سوی خود جلب کرده است. پرورش دهندگان شترمرغ در ابتدای پرورش و سرمایه گذاری در این صنعت متوجه سودآور بودن آن و افزایش سرمایه ی اولیه خود شدند. این در حالی است که افزایش در برخی مواقع حتی تا چند برابر سرمایه ی اولیه نیز می رسید. اکنون با توجه به جا افتادن این صنعت در کل جهان، آینده ی بسیار خوبی را برای آن می توان متصور بود.
شترمرغ بزرگترین پرنده موجود در کره زمین است. این پرنده به دلیل داشتن بال های رشدنکرده توانایی پرواز ندارند ولی در مقابل با داشتن پاهای قوی قادر است با سرعتی معادل ۶۰ کیلومتر در ساعت بدود. در مقایسه گوشت شترمرغ با گوشت گاو چنین گفته اند که گوشت شترمرغ چهار برابر گوشت گاو است به این ترتیب که دوره بارداری و زایش گاو حدود ۹ ماه است در صورتی که دوره متولد شدن جوجه شترمرغ ۴۲ روز به طول می انجامد. یک گاو در طول یک سال یک راس گوساله تولید می کند در حالی که شترمرغ ۴۰ عدد جوجه تولید دارد. کیفیت پوست شترمرغ هم بسیار عالی و بی نظیر است به طوری که لطافت چرم بزغاله و استحکام چرم گاو را دارد.
رشد شترمرغ ها چگونه است؟
جوجه ها به سرعت رشد کرده و در سن یک ماهگی در حدود ۳ تا ۶ کیلوگرم وزن دارند. گردشگاه جوجه ها بایستی دارای سایبان بوده و خاک بهترین انتخاب به عنوان بستر می باشد. بستر فضای مسقف بهتر است از جنس بتون باشد تا به راحتی بتوان آن را شستشو داد و ضدعفونی کرد. در بعضی از مزارع از سیستم حرارت زیرزمینی به عنوان منبع حرارت استفاده می نمایند. این مساله باعث گرمی بستر، آرامش پرنده و نیز کاهش تلفات ناشی از عفونت کیسه زرد خواهد شد.
شرایط مطلوب نگهداری و پرورش شترمرغ
ایران به لحاظ اقلیمی به جز نوار ساحلی شمال و جنوب، منطقه مساعدی برای پرورش شترمرغ است. همچنین سادگی پرورش آن و تنوع محصولات شترمرغ، علاقه مندان زیادی را به خود جلب کرده است. ولی بسیاری از افراد به علت سرمایه گذاری های اولیه بسیار بالا و نگرانی از آینده، حاضر به پرورش شترمرغ به صورت صنعتی نیستند. حال آن که می توان با در نظر گرفتن تسهیلات بانکی به ویژه برای دانش آموزان کشاورزی بر این مشکل فایق آمد.
مزارع پرورش شترمرغ
شترمرغ نسبت به سایر دام های مزرعه دارای مزایای زیادی است. شترمرغ نسبت به بیماری ها، شرایط نامساعد محیطی و فقر غذایی بسیار مقاوم می باشد. تاکنون بیماری مشترکی بین انسان و شترمرغ گزارش نشده است. شترمرغ ها حتی در دمای ۲۰- تا ۴۵+ سالم می مانند. شترمرغ ها همچنین از نظر تغذایه ای بسیار کم توقع می باشند، به طوری که در یک هکتار یونجه کاری با کیفیت بالا می توان سه قطعه شترمرغ نگهداری کرد، بدون اینکه به تغذیه دستی نیاز داشته باشند. کیفیت گوشت شترمرغ نیز بسیار بالاست. گوشت شترمرغ از نوع گوشت قرمز بوده که حاوی مقادیر زیادی آهن است و بیش از ۲۰ درصد پروتئین دارد. در حالی که مقدار پروتئین در گوشت گوسفند حداکثر ۱۵ درصد و در گوشت گاو حداکثر۱۸ درصد می باشد. جالب اینکه کلسترول گوشت شترمرغ از همه انواع گوشت (حتی بوقلمون) نیز کمتر است.
ورود اولیه جوجه های شترمرغ به ایران
ورود شترمرغ های پرورشی به ایران در سال ۱۳۷۴ بازمی گردد که تعدادی جوجه از آفریقای جنوبی و تعدادی از بلژیک وارد ایران گردیدند؛ بعدها تخم های نطفه دار شترمرغ از کانادا هم به دست پرورش دهندگان ایرانی رسید. در حال حاضر مهمترین مزارع پرورش شترمرغ در استان های مرکزی، تهران و سمنان وجود دارد. مزارع کوچکتری هم در استان های خراسان، اصفهان، شیراز، همدان و کرمانشاه به چشم می خورد.

۱۱ نظر

وجود ویژگی های مناسب همچون رشد سریع ، بلوغ زودرس ، تولید تخم بالا ، کوتاهی فاصله میان نسل ها ، بالابودن تراکم پرورشی در واحد سطح ، ارزان بودن جیره مصرفی ، حساسیت کم نسبت به بعضی از بیماری های طیور ، قیمت بالای تولیدات که شامل گوشت و تخم می باشد و به خصوص بازگشت سریع سرمایه سبب شده است تا بلدرچین به عنوان یک پرنده مطلوب نزد کشاورزان و پرورش دهندگان تلقی شده و علاقمندان زیادی به پرورش صنعتی این پرنده روی آورند . مهمترین نکاتی که سبب صنعتی شدن پرورش این پرنده شده است به شرح زیر می باشد : ۱ – میزان رشد سریع : میزان رشد این پرنده در حدود ۵/۳ برابر سریعتر از دیگر طیور اهلی می باشد . ۲ – بلوغ جنسی سریع : در حدود سن ۵۰ – ۴۰ روزگی بلدرچین های ماده در پیک تولید هستند . ۳ – تولید تخم بالا : در صورت پرورش صحیح ، این پرندگان در سال اول تولید توانایی تولید ۲۶۰ تخم را دارا می باشند . ۴ – کوتاه بودن فاصله میان نسل ها : توان بلدرچین در تولید ۴ – ۳ نسل در سال اول تولید این امکان را برای محققین فراهم آورده است تا از آن به عنوان پرنده ای آزمایشگاهی استفاده نمایند . ۵ – دوره انکوباسیون کوتاه : جوجه کشی تخم این پرنده ۱۸ – ۱۷ روز طول می کشد . ۶ – تراکم بالای پرورش : با توجه به اینکه جثه این پرنده کوچک و نیز به سطح آبخوری و دانخوری کمتری احتیاج دارد در مقایسه با دیگر پرندگان تعداد پرنده بیشتری در واحد سطح میتوان پرورش داد . ۷ – واکسیناسیون کمتر : با توجه به اینکه گونه های بلدرچین در برابر برخی از بیماری های رایج طیور حساسیت کمتری دارند در نتیجه به واکسیناسیون کمتری احتیاج دارند . ۸ – برگشت سریع سرمایه : با توجه به اینکه سن بلوغ بلدرچین ۵۰ – ۴۰ روزگی می باشد در نتیجه می توان گوشت و تخم این پرنده را سریع به بازار عرضه نمود . ۹ – ارزش غذایی بالای گوشت و تخم بلدرچین : در کشور ما بعد از انقلاب برای اولین بار پرورش بلدرچین در استان یزد آغاز گردید که به صورت مجتمع شامل واحد مادر ، گوشتی ، بسته بندی و جوجه کشی اداره می گردد . بلدرچین دارای گوشتی با پروتئین بالا و درصد چربی کمتری می باشد که برای کودکان و بیماران بسیار سودمند و مفید می باشد . تخم بلدرچین بیضی شکل می باشد که وزن آن ۱۵ – ۸ گرم و رنگ آن معمولا سفید با خال های سیاه یا قهوه ای تا آبی و زرد نخودی مایل به سبز می باشد . الگوی تخم و رنگ تخم بلدرچین منحصر به فرد است و منبع خوبی از ویتامین ها (به جز ویتامین c ) می باشد . کیفیت تخم بلدرچین بالاو میزان کلسترول آن از تخم مرغ کمتر است . تعیین جنسیت جوجه بلدرچین از سن ۱ روزگی صورت می گیرد که این کار نیازمند افراد آموزش دیده و ماهر می باشد . اما از سن ۳ هفتگی می توان نرها و ماده ها را به وسیله رنگ پر های ناحیه سینه از یکدیگر تشخیص داد. پرهای سینه ای نرها به رنگ قرمر مایل به قهوه ای و ماده ها به رنگ خرمائی سوخته ( خاکستری با نقاط سیاه رنگ ) روی آنها می باشد . وزن جوجه های تازه هچ شده در حدود ۱۰ – ۵ گرم می باشد که درسن ۵۰ – ۴۰ روزگی به بلوغ می رسند. وزن بلدرچین های نر بالغ ۱۵۰ – ۹۰ گرم و ماده ها ۱۸۰ – ۱۱۰ گرم می باشد . همچنین تعداد کروموزوم های بلدرچین ۷۸ می باشد که شش جفت آنها کروموزوم های بزرگ ، شش جفت متوسط و ۲۷ جفت میکروکروموزوم می باشند که کروموزوم های جنسی از نوع بزرگ می باشند . جوجه کشی : تخمگذاری بلدرچین ها از بعد از ظهر شروع و در غروب پایان می پذیرد که بر اساس فصل ، شرایط آب و هوائی و برنامه کاری جمع آوری تخم ها چندین بار در طول این مدت صورت می پذیرید . دمای مناسب محل ذخیره سازی تخم ها ۵/۱۵ – ۵/۱۲ درجه سانتیگراد و با رطوبت ۸۰ – ۷۵ % می باشد که این شرایط برای ذخیره تخم ها در مدت زمان ۷ – ۵ روز است . قبل از قرار دادن تخم ها در داخل در دستگاه ستر باید تخم های آلوده را به وسیله کاغذ سمباده یا پارچه پشمی سفت به آرامی تمیز و در محلول گرم ( ۳/۴۳ درجه سانتیگراد ) ضدعفونی کرد . سپس آنها را در دمای ۱/۲۱ درجه سانتیگراد و رطوبت ۷۵ % به مدت ۲۰ دقیقه به نسبت ۲۰ گرم پرمنگنات پتاسیم و ۴۰ سی سی فرمالین گازدهی می نمایند . سپس تخم ها را در داخل دستگاه ستر قرار می دهند . پرورش جوجه : دمای آغازین جهت پرورش جوجه بلدرچین در زیر مادر مصنوعی و در بالای سر جوجه ۳۵ درجه سانتیگراد می باشد که این دما هر چهار روز یک بار ۸/۲ – ۵/۲ درجه کاهش می یابد تا به ۲۱ درجه سانتیگراد برسد . معمولا برای هر جوجه ۱۵۰ سانتیمتر مربع فضا تا سن ۳ هفتگی در نظر می گیرند . استفاده از آب شکر ۸ % در ۳ – ۲ روز اول نتیجه خوبی را در بر خواهد داشت . برای جوجه بلدرچین ها تا سن ۳ هفتگی ۲ سانتی متر دانخوری و ۱ سانتی متر آبخوری به ازاء هر قطعه در نظر می گیرند . در دو هفته اول نوررسانی ۲۴ ساعته می باشد که پس از آن تا ۱۲ ساعت کاهش می یابد . پرورش نیمچه : معمولا از دو روش برای پرورش بلدرچین استفاده می شود : ۱ – بستر ۲ – باتری که اخیرا مورد استفاده قرار می گیرد که دارای مزایایی همچون تعداد جوجه بیشتر در واحد سطح ، نیروی کار کمتر ، بهداشت بهتر ، سهولت در حذف ، درمان و پیشگیری و استفاده بهتر از سطح می باشد . دمای مورد نیاز نیمچه ها ۲۸ – ۲۱ درجه سانتیگراد می باشد و از ۱۲ ساعت نور تا سن ۵ هفتگی که بلدرچین ها به قفس های تخمگذاری منتقل می شوند بهره می برند . برای رشد بهتر ، نرها و ماده ها جدا از یکدیگر پرورش داده می شوند . در این سن در بستر به ازاء هر نیمچه ۱۸۰ – ۱۵۰ سانتیمتر مربع بسته به نوع جوجه وفصل در نظر می گیرند . برای هر جوجه ۳ – ۵/۲ سانتیمتر دانخوری و ۲ – ۵/۱ سانتیمتر آبخوری در نظر می گیرند . در صورت استفاده از آبخوری نیپل ، هر نیپل برای ۱۵ پرنده در نظر گرفته می شود . پرورش بلدرچین مادر : در حالت تجاری بلدرچین ها در قفس های توری به ظرفیت ۲۰ تا ۳۰ و حتی ۴۰ بلدرچین پرورش داده می شوند . معمولا به ازاء هر بلدرچین ۲۰۰ – ۱۵۰ سانتیمتر مربع فضا در قفس در نظر گرفته می شود . مقدار فضای دانخوری ۳ – ۵/۲ سانتیمتر به ازاء هر قطعه می باشد . مقدار فضای آبخوری معمولا عامل محدود کننده ای در سیستم قفس نیست . قفس ها معمولا تا ۸ ردیف نصب می شوند . سن فروش بلدرچین ها معمولا ۱۸ – ۱۷ هفتگی می باشد . بیماری ها : بلدرچین معمولا به بیماری های زیر حساسیت بیشتری دارد : ۱ – مارک : که واکسیناسیون آن در سن ۲۰ روزگی و با تزریق در ناحیه گردن صورت می گیرد . ۲ – نیوکاسل : که واکسیناسیون آن همزمان با مارک به صورت قطره چشمی صورت می گیرد و هر ۳ ماه یک بار به صورت اسپری مصرف می گردد . ۳ – آبله : که واکسن آن در ۸ -۶ هفتگی مصرف می گردد. از دیگر بیماری هایی که بلدرچین را درگیر می نماید می توان به کوکسیدیوز ، کانی بالیسم ، سالمونلا ، ورم روده ای قرحه ای و برونشیت اشاره کرد . ▪ درصد تلفات بلدرچین در سنین مختلف به قرار زیر می باشد : ۱۰ – ۱ روزگی : ۲ % ۱۰ روزگی تا شروع تخمگذاری ۲% دوره تخمگذاری (۱۰ ماه ) ۱۵% نویسنده: مهندس حبیب اله زارع منبع : سایت فارمیران

جوجه کشی و تعیین ظرفیت دستگاه جوجه کشی در مزارع پرورش بلدرچین افرادی که علاقمند به پرورش بلدرچین جهت تولید گوشت باشند

باید جوجه های آن را خودشان تولید و تکثیر نمایند. زیرا در حال حاضر محلی در ارتباط با تولید انبوه جوجه بلدرچین و یا کارخانه جوجه کشی ویژه بلدرچین وجود ندارد. جهت ایجاد تاسیسات مربوط به پرورش بلدرچین بایستی محلی را که دارای آب ، برق و راه بوده و در مکانی خلوت قرار گرفته باشد را انتخاب نمود. همچنین در انتخاب مکان احداث می بایست دوری و نزدیکی آن به بازارهای مصرف را مد نظر قرار داده و از طرفی مزرعه به دلیل ایجاد بوی نامطبوع و جذب مگس در محلی خارج و دور از محل سکونت احداث گردد. همچنین به دلایل بهداشتی و مدیریتی نیاز به ایجاد سالن های جداگانه جهت پرورش مولدین، جوجه ها و تاسیسات می باشد و این واحدها را می توان بر اساس ظرفیت شان به صورت مجزا و یا بصورت واحد های جداگانه داخل یک ساختمان ایجاد کرد. سمت و سوی سالن ها از نظر آفتابگیر بودن مهم و با اهمیت می باشد. به طور مثال در مناطق گرمسیر قسمت طولی سالن ها باید در جهت شرق و غرب ساخته شود. اگر سایبان ساختمان هم مقداری طولانی در نظر گرفته شود از افزایش دمای داخل سالن در فصل تابستان کاسته خواهد شد زیرا در این فصل خورشید مدار عمودی را طی می کند. اما در مناطق سردسیر طول سالن در جهت شمال و جنوب ساخته می شود با این کار سالن ها در فصل زمستان آفتاب گیر خواهند شد. مناطق بادخیز ، ارتفاعات و کناردریا محلی مناسب برای پرورش بلدرچین محسوب نمی گردد . مکان پرورش را می توان بصورت بسته و باز ساخت . داخل سالن پرورش بر اساس برنامه و نحوه پرورش (داخل قفس و یا کف سالن ) ، ظرفیت جوجه ریزی مورد نظر، سرمایه موجود پرورش دهنده و … آماده سازی می گردد. اگر روش پرورش در کف سالن مد نظر باشد از بستر استفاده می شود. در این سیستم ارتفاع بستر در فصل تابستان ۵ – ۳ سانتیمتر و در فصل زمستان ۸- ۵ سانتیمتر در نظر گرفته شده و با کاه ، تراشه نجاری ، پوسته برنج و یا خاک اره پوشانده می شود . درجه حرارت مطلوب در پرورش بلدرچین بالغ مابین ۲۷ – ۲۱ درجه سانتی گراد می باشد. سیستم نگهداری در قفس در انواع مختلف ( پرورش نیمچه گوشتی – تخمگذار – و … ) متداول می باشد. با توجه به وجود قفسهای صنعتی در ابعاد و ظرفیتهای گوناگون، می توان با توجه به ظرفیت مزرعه قفس مورد نظر را جهت پرورش انتخاب کرد. قفسهای صنعتی پرورش بلدرچین هم اکنون بوسیله سازندگان داخلی در کشور تولید می گردند که برای مزارعی با ظرفیتهای پائین و متوسط مناسب هستند اما در نظر داشته باشید که کسانی که قصد احداث مزارعی با ظرفیتهای بالا و یا قصد توسعه مزارع خود را دارند بایستی جهت جلوگیری از ریسک در سرمایه گذاری اقدام به تهیه قفسهای صنعتی از کارخانجات معتبر نمایند. زیرا بدیهی است که سازندگان حرفه ای تجهیزات پرورش طیور خاص در جهان با در نظر گرفتن کلیه استانداردهای لازم و انجام تحقیقات بسیار اقدام به ساخت قفسهائی در ابعاد و اندازه های استاندارد می نمایند که همین امر منجر به افزایش درصد بهره وری در مزارع خواهد شد و ناگفته پیداست که افزایش بهره وری در مزارع بزرگ اگر هم در مقیاس عددی ناچیز باشد اما در بعد ریالی بسیار قابل توجه خواهد بود. در اینگونه قفس ها که عمدتا در اندازه های ۴ و ۵ طبقه تولید می گردند، تجهیزات ویژه ای جهت جمع آوری فضولات ، آبخوری و دانخوری اتوماتیک و حتی در برخی مدل ها، مادر مصنوعی جهت تامین حرارت در هر طبقه به طور جداگانه نصب گردیده است. قسمت تحتانی هر قفس با کف فلزی پوشانده می شود و فضولات جمع شده یا بصورت اتوماتیک و یا بصورت دستی تخلیه و پاک سازی می شود. در قفس های تیپ کالیفرنیا ، مدفوع مستقیما به کف سالن ریخته و در آنجا جمع می شود تخلیه مستمر فضولات تولید شده از نظر تهویه و تامین هوای پاکیزه داخل سالن موثر است. همچنین در قفسهای پرورش پرندگان مولد و تخمگذار، سینی هائی جهت جمع آوری سریع و آسان تخم تهیه گردیده است. تولید مثل بلدرچین: جهت اینکار از دستگاههای جوجه کشی استفاده می شود بلدرچین در کوتاه مدت به بلوغ جنسی می رسد جنس ماده در ۴۲ روزگی شروع به تخم گذاری می کند. تولید اسپرم در بلدرچین نر در ۳۶ روزگی شروع می شود و جهت تکثیر و تولید مثل از بلدرچین مادر و تخم های بدست آمده از آن استفاده می شود. بلدرچین های مادر خریداری شده نباید بیشتر از ۳ – ۲ هفته سن داشته باشند تولید تخم در روزهای ۶۰ – ۵۶ تخمگذاری به اوج خود می رسد. در صورت افزایش مدت زمان روشنایی از فروردین لغایت شهریور ۱۰۰- ۵۰ تخم می گذارند پس از این مدت به اصطلاح وارد مقطع تولکی ۵/۱ ماهه می شوند . در پرورش مدرن و در شرایط صنعتی در طول سال از یک قطعه بلدرچین ۳۰۰ – ۲۵۰ تخم یرداشت می شود. شرایط ایده ال نوردهی و ایجاد روشنایی در سالن ۱۸ – ۱۴ ساعت در روز می باشد . در انتخاب تخم ها جهت استفاده در جوجه کشی باید به نکاتی همچون پاکیزگی تخم ، سالم بودن و وزن آن توجه نمود. اگر مجبور به ذخیره تخم های بدست آمده از مادران مولد باشیم باید آنها را در شرایط مناسب یعنی در دمای ۱۸ – ۱۶ درجه سانتی گراد و رطوبت ۸۰ – ۷۵% نگهداری کرد . اگر تعداد تخم تولید شده کمتر از ظرفیت ماشین جوجه کشی باشد می توانیم تخم های بدست آمده را تا ۱۵ – ۱۰ روز در شرایط محیطی فوق الذکر ذخیره و نگهداری نمائیم. تخم ها در روی راک بطرز افقی یا بشکلی که نوک تیز آن در قسمت پائین باشد، قرار می گیرند. درصورتی که تخم بلدرچین بیشتر از یک هفته جهت جوجه کشی ذخیره و نگهداری شود باید هر روز با جابجا نمودن، وضعیت آنها تغییر داده شود. در تولید جوجه بلدرچین توسط ماشین جوجه کشی رعایت ۴ شرط دما ، رطوبت و تهویه مناسب و جابجا کردن الزامی است تخم بلدرچین بعد از ۱۸ – ۱۷ روز هچ می شود . دمای ماشین جوجه کشی بایستی ۵/۳۷ درجه سانتی گراد باشد اما در دو روز آخر درجه حرارت جوجه کشی کاهش داده می شود. تهویه توسط یک یا چند سوراخ ایجاد شده در سقف دستگاه انجام می گیرد . همچنین FAN تعبیه شده داخل دستگاه منجر به ورود هوای تمیز به داخل و خروج هوای کثیف به خارج آن خواهد شد . در ۱۴ روز اول تخم های داخل ستری بلافاصله هر ۴ – ۲ ساعت یکبار و یا حداقل روزی ۵ بار جابجا می شوند اگر این کار توسط دستگاه و به صورت اتوماتیک باشد به ازاء هر یک ساعت یکبار انجام خواهد گرفت، دو روز آخر تخم ها به هچری انتقال داده می شوند. تعداد جوجه های هچ شده بازاء هر یکصد تخم راندمان هچ و تعداد تخم های بارور بازاء هر یکصد تخم نیز میزان باروری را تعیین می کند. بهترین موقع تعیین درصد ( باروری و راندمان هچ ) انتقال تخم ها از ستری به هچری می باشد. تعیین ظرفیت دستگاه جوجه کشی و محاسبه اندازه گله مادر: اگر بر اساس ارزیابی های بعمل آمده فرضا نیاز هفتگی بازار در حدود ۱۰۰۰ قطعه بلدرچین برآورد و مشخص شود، باید ۱۰% افزون بر این نیاز بلدرچین تولید و عرضه کرد . زیرا تلفات ۱۰ – ۵% جوجه ها را در طول پرورش نباید فراموش نمود. به همین منظور جهت تامین ۱۰۰۰ قطعه جوجه بلدرچین در هفته و با در نظر گرفتن ۹۰% میزان باروری تخم و ۸۰ % میزان هچ، به تعداد متوسط ۱۵۵۰ عدد تخم نیاز می باشد. با این حساب بایستی روزانه ۲۲۵ عدد تخم از گله مادر تولید و پس از یک هفته ذخیره کردن به دستگاه جوجه کشی منتقل می نمائیم. اگر میزان بارور بودن ۱۵۵۰ عدد تخم های جمع آوری شده در طول هفته که در داخل ماشین جوجه کشی گذاشته شده اند را ۹۰% تخمین بزنیم، در آخر پانزدهمین روز تعداد ۱۴۰۰ – ۱۳۷۶ عدد تخم بارور از ستری به قسمت هچری منتقل خواهد شد. به همین منظور ظرفیت هچری باید باندازه ۱۴۰۰ عدد تخم در نظر گرفته شود از طرف دیگر چون هفته ای یکبار تخم ها جمع آوری و داخل دستگاه گذاشته می شود ظرفیت ستری را باید دو برابر تولید هفتگی تخم در نظر گرفت. همچنین جهت تکمیل ظرفیت دستگاه در هفته یعنی جمع آوری و ذخیره ۲۵۰ عدد تخم در روز به پرورش ۳۶۰ – ۳۵۰ قطعه بلدرچین مادر نیاز می باشد . اگر در هر قفس یک نرو یک ماده پرورش دهیم باندازه تعداد ماده به بلدرچین نر نیاز داریم، اما توجه داشته باشید که در اکثر مزارع صنعتی معمولا به ازا هر نر ، ۲ تا ۳ ماده در نظر می گیرند. توجه داشته باشید که کلیه ارقام ذکر شده در فوق بر اساس ۹۰% باروری و ۸۰% توان هچ و ۷۰% تولید تخم محاسبه گردید و بدیهی است که در صورت کسب نتایج متفاوت در درصدهای گفته شده، نتایج ذکر شده در فوق نیز می توانند تغییر نمایند. شایان ذکر اینکه کسب ارقام ذکر شده در تولید بسیار مشکل و در عین حال مطلوب می باشد . نگهداری و پرورش جوجه ها باید در قفسهای های چند طبقه مجهز به مادر مصنوعی و یا در کف سالن پرورش داده شوند. در هر صورت دمای محل باید در اوایل پرورش ۳۶ – ۳۵ درجه سانتی گراد باشد . سپس حرارت سالن بازاء هر هفته ۳ درجه سانتی گراد کاهش می یابد اما به هیچ وجه نباید دمای سالن به کمتر از ۲۲ دجه سانتی گراد کاهش یابد. پرورش در قفس های بزرگ کف شبکه ای نیز امکان پذیر است . جهت جلوگیری از نوک زدن یا کانی بالیسم انجام نوک چینی و کاهش شدت نور سالن و یا آویزان نمودن دسته های یونجه خشک مفید می باشد. ۲۰ عدد بلدرچین سه هفته را می توان در فضای به وسعت ۳۰*۳۰ سانتی متر جا داد. پس از گذشت ۵ هفته، بلدرچین ها به قفس های مخصوص تخم گذاری منتقل می گردند اما اگر پرورش درکف سالن در نظر گرفته شود باید قوطی های ویژه تخمگذاری بلدرچین تهیه شده و داخل آنها بایستی کاه یا علف گذاشته شود . برای تامین روشنایی داخل سالن در هفت روز اول، ۵ – ۲ لامپ بصورت ۲۴ ساعت و ۴۰ – ۸ روز بعدی طول طبیعی روز و یا ۸ ساعت با ۲ لامپ ، بعد از ۴۱ روز ۱۶ ساعت با ۲ لامپ مناسب می باشد . به هر حال توجه داشته باشید که علیرغم کلیه اطلاعات فوق، بهره گیری از کارشناسان خبره در شروع و حتی ادامه کار می تواند نقش به سزائی در افزایش راندمان مزرعه شما و کاهش ریسک داشته باشد. پس سرمایه گذاری در بخشهای فنی را نه بعنوان هزینه بلکه بعنوان یک سرمایه گذاری نگاه کنید. منبع: www.idj.ir ۲۸ نظر 1. مجتبی پاسخ | نقل قول شهریور ۲۵م, ۱۳۹۱ در ۱۳:۱۳ | #1 با سلام و خسته نباشید میخواستم بدونم یک بلدرچین در کل دوره پرورش ۴۲ روزه چه مقدار دان مصرف میکنه ؟ مجتبی IP Address is : 77.237.169.121 o admin پاسخ | نقل قول شهریور ۲۵م, ۱۳۹۱ در ۱۵:۰۵ | #2 سلام دوست عزیز، ممنون هفته ی اول ۶۰ گرم هفته ی دوم ۱۰۰ گرم هغته سوم ۱۲۰ گرم هفته ی چهارم ۱۵۰ گرم هفته ی پنجم ۲۰۰ گرم هفته ی ششم ۲۴۰ گرم بطور میانگین بین ۱۸ تا ۲۲ گرم در روز سربلند باشید

جانورشناسی بلدرچین

از لحاظ جانورشناسی بلدرچین به راسته مرغان، خانواده قرقاول ، زیر خانواده مرغان مزرعه و گونه بلدرچین تعلق دارد. در حالت کلی دوگونه بلدرچین ژاپنی و اروپائی بسیار مورد توجه هستند که میان این دو گونه رابطه بسیار نزدیکی وجود دارد. از لحاظ جانورشناسی بلدرچین به راسته مرغان، خانواده قرقاول ، زیر خانواده مرغان مزرعه و گونه بلدرچین تعلق دارد. در حالت کلی دوگونه بلدرچین ژاپنی و اروپائی بسیار مورد توجه هستند که میان این دو گونه رابطه بسیار نزدیکی وجود دارد. بلدرچینهای ژاپنی بیشتر در جزایرژاپن پراکنده هستند و نوع وحشی این پرنده به صورت جفت در تابستان در شمال و درزمستان در نواحی جنوبی جزیره زندگی می کنند در حالیکه بلدرچینهای اروپائی از گسترش وسیعی در اروپا، سیبری، ایران، ترکیه، چین و مصر برخوردار هستند. با این حال شباهتهای بسیاری بین بلدرچین ژاپنی و اروپائی وجود دارد و تنها تفاوت آنها دراندازه بدن و جثه می باشد به گونه ای که بلدرچین اروپائی دارای طول بدن 18 سانتیمترو بلدرچین ژاپنی دارای طول بدن 15 سانت می باشد ویژگیهای عمومی بلدرچین: به طور کلی بلدرچینها پرندگانی پرطاقت، نیرومند و مقاوممی باشند و میتواند در گستره وسیعی از مناطق با آب و هواهای گوناگون رشد و تولیدمثل نمایند که این توانائی ناشی از قدرت سازگاری بالای آنها با شرایط گوناگون محیطیمی باشد. بلدرچین دارای مقاومت خوبی نسبت به شرایط نامساعد محیطی بوده و در محیطهای مختلف به راحتی سازگار می گردند. این پرندگان سریعاٌ رشد می کنند بطوریکه سن بلوغ در این پرندگان پائین بوده و در سن 2- 5/1 ماهگی به بلوغ کامل جنسی می رسند که در این هنگام وزن پرنده نر به 150 -120 گرم و ماده ها به 180 – 150 گرم می رسد. ( وزن پرنده بسته به نوع، نژاد و نوع سیستم پرورش می تواند متفاوت از اعداد ارائه شده باشد. این پرنده پس از رسیدن به سن بلوغ به مدت حدود 6- 4 ماه تخمگذاری خواهد کرد که متوسط تخمگذاری در این مدت حدود 100 عدد تخم خواهد بود که از این تعداد حدود 75- 70درصد به جوجه تبدیل خواهند شد. جوجه های بدست آمده از گله مادر پس از گذشت 45 -35 روز به وزن کشتار می رسند و در این هنگام وزن متوسط لاشه در آنها می تواند بسته به نوع و نژاد از 140 گرم الی 220 گرم متغیر باشد در یک جمع بندی ساده می توان نتیجه گرفت که مجموع عواملی نظیر: سن بلوغ پائین، سن کشتار مناسب، کیفیت مطلوب گوشت، هزینه های ثابت و جاری مناسب در مقایسه با دیگرشاخه های دامپروری و همچنین مقاومت بالای پرنده به شرایط نامساعد محیطی، پرورش بلدرچین را تبدیل به صنعتی سودآور نموده که امروزه مورد توجه بسیاری از پرورش دهندگان در سراسر جهان قراردارد میزان تخمگذاری در بلدرچینها بالا و در حدود 250 عدد در هر سال می باشد. بلدرچین ماده د رسن 60 -50 روزگی به اوج تولید تخم می رسند. متداولترین نژاد در پرورش صنعتی این پرنده نژاد کوترنیکس ژاپنی (COTURNIX) می باشد که در سال حدود 200 تخم گذاشته ودر سن 40 روزگی نیز به وزن کشتار 250 گرم می رسند. از لحاظ ظاهری بلدرچین ماده درشت جثه تر از بلدرچین نر بوده و پرهای سینه اش نیز خالدار می باشند در حالیکه بلدرچین نر دارای پرهای سینه ای به رنگ قهوه ای می باشد. ویژگیهای عمومی بلدرچین • مشخصه • میانگین • واحد • دمای بدن • 71/42 - 15/42 • درجه سانتیگراد • دمای محیطی مورد نیاز • 30 - 20 • درجه سانتیگراد • رطوبت محیطی مورد نیاز • 70 - 45 • درصد • تعداد ضربان قلب • 600 - 500 • تعداد در دقیقه • متوسط مصرف خوراک • 30 - 25 • گرم در روز • تعداد کروموزومها • 78 • 2n • دوره جوجه کشی • 18 - 15 • روز • میزان فضای مورد نیاز • 400 • سانتیمتر مربع به ازا هرپرنده

مایکوپلاسما گالی سپتیکوم
عفونت طبیعی مایکوپلاسما گالی سپتیکوم در بلدرچین ژاپنی گزارش شده است. در یک گله 20000 قطعه ای بلدرچین، سینوزیت چرکی واگیردار شایع شده بود. این بیماری روند آهسته ای داشت و میزان تلفات روزانه آن 25 عدد بود.
در گزارش دیگری 10 درصد از جمعیت 1000 قطعه ای بلدرچینهای مادر دچار تورم صورت و کونژونکتیویت شده بودند.
نشانه های بالینی اصلی شامل اختلال تنفسی، فلج اندامهای حرکتی، افسردگی، کاهش مصرف غذا و وزن بدن، کاهش تخمگذاری و افزایش تعداد تخمهای فاقد رنگ دانه و لمبه بودند.
معاینات پس از مرگ نشان داد که سینوس زیر کاسه چشمی متورم شده، به وسیله مواد پنیری و یا اکسودای موکوئیدی و ژلاتینی پر شده است. تخمدان ها دچار آبروفی گردیده و در بعضی از آنها تورم کیسه هوائی دیده می شود. نتیجه کشت باکتریائی از سینوسها، نای، ریه، طحال، کبد و تخمدانها بر روی محیطهای کشت گوناگون و جداسازی ویروس از این ارگانها منفی بود. با استفاده از محیط کشت مایکوپلاسما که بر اساس روش Frii's Methodتهیه شده بود، سویه هائی از مایکوپلاسما گالی سپتیکوم، که به عنوان Fa11 مطرح شدند، از سینوسهای سه بلدرچین جدا گردید. رشد این سه جدایه در آزمایش مهار رشد با استفاده از سرم هیپرایمیون علیه سویه S6 مایکوپلاسما گالی سپتیکوم متوقف شد. ترکیبات آنتی ژنیک این سه جدایه با سویه S6 مایکوپلاسما گالی سپتیکوم وابستگی نزدیکی داشت. اما بر اساس آزمایش ها با هم یکسان نبودند.

مایکوپلاسما سینوویه
گزارشهائی از جداسازی مایکوپلاسما سینوویه از بلدرچین ژاپنی وجود دارد.

پاستورلوز
بلدرچین ژاپنی همانند بلدرچین باب وایت به پاستورلوز حساس می باشد در بیشتر گزارشها شیوع بیماری پس از ورود بلدرچین های جدید از گله دیگری به مزرعه پرورش بلدرچین اتفاق افتاده است.
بلدرچینهای مبتلا در کنار هم تجمع یافته و نشانه هائی از قبیل کزکردگی و اسهال سبز رنگ نشان داده و در نهایت زمین گیر شده و تلف می شوند. در برخی از گزارشها میزان تلفات تا 50 درصد ذکر شده است.
در کالبد گشائی بلدرچین های تلف شده هیپرمی عمومی، کبد متورم همراه با نواحی نکروز چند کانونی، نقاط نکروزه بر روی طحال، تیره رنگ بودن ششها و خونریزی در لایه موکوسی دوازدهه دیده شد. در هیستوپاتولوژی پنومونی بینابینی، نکروز چند کانونی طحال و کبد وجود داشت.
برای تشخیص این بیماری از خون درون قلب و مهر حاصل از کبد لام هائی تهیه نموده و پس از رنگ آمیزی با رنگ ارگانیسم دو قطبی پاستورال مالتوسیدا مشاده می شود.
خون درون قلب بلدرچینهای تلف شده جهت بررسی های باکتریولوژیک و انجام آزمایشهای بیولوژیک در خرگوش گرفته شد.
کلنی های رشد کرده بر روی محیط آگار خون دار، شبیه به قطره شبنم، جدا از هم و محدب و کروی بودند. هیچ گونه همولیزی در محیط آگار خون دار مشاهده نشد و بر روی محیط مک کانگی نیز رشد نکرد.
ارگانیسم گرم منفی به شکل کوکوباسیل تکی یا دو تائی بوده و گلوکز، ساکاروز و مانیتول را بدون تولید گاز تخمیر کرد.
خرگوشهائی که با خون درون قلب بلدرچین های تلف شده تلقیح شده بودند، ظرف یک شب مردند. خرگوش های تلف شده ضایعات خاص بیماری پاستورلوز از قبیل تورم نای توام با خونریزی و کبد خالدار را نشان دادند. ارگانیسم به شکل خالص از کشت خون درون قلب خرگوشهای تلف شده جدا شد.
تراکم بسیار بالای بلدرچینها در مکانی که تهویه ضعیفی دارند و همچنین استرس ناشی از حمل و نقل در مسافتهای طولانی، ممکن است از عوامل مساعد کننده شیوع بیماری و مرگ و میر در مقیاس بالا شود.
پاکسازی و ضدعفونی محیط نگهداری بلدرچین ها و کنترل حشرات و جوندگان در حذف ارگانیسم از محیط موثر می باشد. با استفاده از واکسن روغنی تهیه شده از باکتری جدا شده از گله و انجام اقدامات بهداشتی می توان بیماری را به طور موفقیت آمیزی کنترل نمود.

هموفیلوس پاراگالیناروم
این باکتری از سینوس زیر کاسه چشمی بلدرچین هائی که دچار سینوزیت بوده اند جدا شده است. سن ابتلا به این بیماری از سه هفتگی به بعد گزارش شده است. بلدرچین های مبتلا دارای نشانه های آب ریزش بینی و تورم ملتحمه بودند و در تعدادی از آنها حالت کدورت و یا زخم قرنیه وجود داشت که منجر به پاره شدن قرنیه و ایجاد Panophthalmia شده بود.
پرندگان مبتلا به سختی می توانستند تغذیه کنند و دچار لاغری مفرط شده بودند. سینوسها دچار یک سینوزیت موکوئیدی و موکوئیدی- چرکی شده و گاهی اوقات توده بزرگی از مواد سخت شده در سینوسهای زیر کاسه چشمی وجود داشت.
از سینوسهای زیر کاسه چشمی بلدرچینهای با سن سه هفته، پنج هفته و هفت هفته که مبتلا به سینوزیت موکوئیدی یا موکوئیدی- چرکی بودند، تنها باکتری هموفیلوس پاراگالیناروم جدا شد. البته در پرندگان مسن تر که سینوسهای آنها دچار آبسه های پنیری بود، مخلوطی از باکتری های استافیلوکوکوس اپیدرمیس، کورینه باکتریوم پیوژنز، انتروکوکوسی و پاستورلا مالتوسیدا جدا گردید ولی هیچ گونه مایکوپلاسمائی از سینوسهای بلدرچین هائی که به تازگی مبتلا شده بودند و یا آنهائی که دارای آبسه بودند جدا نشد.

سالمونلا گالیناروم
شیوع بیماری ناشی از سالمونلا گالیناروم سبب تلفات بالائی در جوجه بلدرچین های 1 تا 3 روزه شده و در جوجه بلدرچین های نر نیز تلفات پائینی را ایجاد کرد.
نشانه های بالینی بیماری شامل افسردگی و تجمع جوجه بلدرچین ها به دور هم بود که در کالبدگشائی جوجه بلدرچین های تلف شده، پری کرادیت، نقاط نکروزه بر روی کبد، پر خونی ششها ، هیدروپری کارد، انتریت توام با خونریزی حاد و بزرگ شدگی خفیف طحال وجود داشت.
نشانه ها و ضایعات بیماری در جوجه بلدرچین های نر، شامل کاهش اشتها، نفس نفس زدن خفیف، پرخونی کبد و انتریت بود. ارگانیسم از کبد و خون درون قلب این پرندگان جدا شد.

عفونت با پروتئوس
عفونت پروتئوسی به عنوان عمل کز کردگی شدید، کما و تلفات بالا در جوجه بلدرچین هائی که به طور متوالی و به دنبال هم هچ شده اند، قلمداد می گردد. جوجه های جوان و بلدرچین های در مرحله رشد با سن بالای دو هفته، در برابر این عفونت از خود مقاومت نشان می دهند که این امر اشاره به وجود مقاومت سنی دارد. (Age Resistance)
ضایعات پاتولوژیک شامل: اکسودای موکوسی در داخل نای، پر خونی ریه ها، پرخونی عروق خونی سروز و مزانتر و پر خونی کبد و کلیه ها می باشد. از خون درون قلب و شش های جوجه های مبتلا، ارگانیسمی جدا شد که بر اساس تستهای بیوشیمیائی به عنوان پروتئوس میرابیلیس شناسائی گردید. بیماری زائی این جدایه در موش آلبینو جوان و جوجه بلدرچین های یک هفته مورد آزمایش قرار گرفت که ظرف مدت 48 ساعت پس از تلقیح مرگ این جانوران را به دنبال داشت.

اریزیپلاس
اریزیپلاس روسیوپاتیه می تواند سبب بیماری در بلدرچین های ژاپنی شود. این بیماری در گله بلدرچین های ژاپنی مادر با مرگ ناگهانی بلدرچین ها ظاهر شد. در کالبد گشائی ، ضایعاتی از قبیل احتقان عمومی (General Congestion)، خونریزی در عضلات ران و سینه، تورم کبد، طحال و کلیه ها، ریه های ادماتوز و تیره رنگ مشاهده شد. از کشت ارگانهای احشائی بلدرچین های مبتلا، اریزیپلاس روسیوپاتیه جدا گردید.
منبع احتمالی عفونت در حالت فوق پودر ماهی بوده است. با تجویز پنی سیلین در آب آشامیدنی بلدرچین ها تلفات ناشی از ایریزیپلاس کنترل شد.

تاول کف پائی (Bumble Foot)
بلدرچین های مبتلا به تاول کف پائی نشانه های لنگش را نشان داده و در معاینات، مفاصل درگیر متورم و بزرگ شده بودند. بالشتک کف پائی و بافتهای اطراف دچار تورم پیازی شکل (Bulbons Swelling) بودند. کپسول مفاصل تارس پا ضخیم و سفت شده و غشاهای سینوویال نیز ضخیم شده بود. با برش سطح محل ضایعه، برجستگی سفید رنگی در داخل بافت دیده می شد، که از این ضایعات باکتری E.Coli جدا شد.

استافیلوکوکوس آلبوس
میزان بالای جراحات وارده به سر، بالها و پا به علت تهییج و تحریک بلدرچین ها در هنگام تغذیه و یا تیمار و اداره آنهاست. هنگامیکه بلدرچین ها می ترسند و یا مضطرب می شوند، پرواز کرده، به علت برخورد به سقف و دیواره قفسها، سر و سایر نقاط بدنشان آسیب می بیند و عفونت باکتریائی سبب تشکیل آبسه در نقاط جراحت دیده سر، بالها و پاها می شود. از این آبسه ها ، غالبا باکتری استافیلوکوکوس آلبوس جدا شده است.

کلامیدیا پسی تاسی
جوجه بلدرچین های یک روزه به عفونت تجربی C.Psittaci (سویه ای با منشا مرغ عشق استرالیائی) با تلقیح از راه کیسه های هوائی بسیار حساس هستند. در مقابل بلدرچین های هفت روزه نسبت به عفونت تجربی با همان دز مورد استفاده برای جوجه بلدرچین های یک روزه مقاوم بوده و تلفاتی در آنها دیده نشد. در جوجه بلدرچین های یکروزه عفونت به شکل حاد و کشنده با تکثیر کلامیدیا بروز نمود. تلقییح این باکتری به میزان زیر دز کشنده، سبب عفونت نهفته در جوجه بلدرچین های یکروزه شد.
بلدرچین های هفت روزه ای که سیستم ایمنی آنها با تجویز سیکلوفسفامید سرکوب شده بود، مقاومت خود را از دست دادند. تجویز سیکلوفسفامید سبب برگشت عفونت نهفته به شکل کشنده بیماری شد که به علت توقف تولید آنتی بادی و تکثیر کلامیدیا در جوجه بلدرچین های یک روزه می باشد.

بورلیا انسرینا
چهار قطعه بلدرچین به طور تجربی با بورلیا انسرینا (Borrelia Anserina) تلقیح شدند.
گسترش های خونی یک قطعه از بلدرچین ها پس از 96 ساعت مثبت بود، هرچند نمونه های گرفته شده پس از 120 ساعت منفی بود. یکی از بلدرچین ها پنج روز پس از تلقیح تلف شد. نشانه های پیش از مرگ شامل کزکردگی، لاغری و کم خونی بود. کالبد گشائی بلدرچین تلف شده، ضایعات مربوط به عفونت ناشی از بورلیا انسرینا را نشان داد که شامل بزرگ شدگی طحال و انفارکت های ستاره ای شکل بی رنگ با اندازه 4 میلی متر بر روی آن، بزرگ شدگی کبد همراه با نواحی نکروزه بود. رنگ آمیزی لامهای حاصل از مهر کردن کبد (Impression) طحال و کلیه با روش گیمسا، عفونت شدیدی از اسپیروکت را نشان می داد.

پیشگیری
باید این مهم را به خاطر داشت که می توان از بروز اکثر بیماری های ویروسی با بکارگیری یک مدیریت خوب و کاربردی پیشگیری کرد . لانه ها باید تمیز و دارای تهویه و دمای مناسب باشند و از ورود جانوران موذی به آنها ممانعت شود.
بلدرچین نباید با انواع دیگر پرندگان پرورش داده شود، زیرا به خوبی مشخص شده که گونه های مختلف پرندگان دارای حساسیت های متفاوت در برابر ارگانیسم های عامل بیماری هستند.
از آنجا که بلدرچین های جوان به بیماری حساس تر هستند بنابراین آنها باید جدا از بلدرچین های مادر پرورش یابند زیرا بلدرچین های مادر ممکن است به طور تحت بالینی با میکروارگانیسم هائی آلوده باشند و یا به عنوان حاملین عوامل بیماریزا عمل کنند.
در مزارع بزرگ پرورش بلدرچین توصیه می شود که سرپرست های مستقل جهت مراقبت از این پرنده ها گماشته شوند. شواهدی مبنی بر انتشار بیماری های خاصی مانند لکوز در مزارعی که بلدرچین و ماکیان به طور جداگانه پرورش می یابند ولی سرپرست آنها یکی است، وجود دارد. برعکس بلدرچین های ژاپنی ممکن است به عفونتهای تحت بالینی مبتلا شوند و آن را به سایر گونه های پرندگان انتقال دهند.
این پرندگان باید با غذای مناسب که از منبع مورد اطمینان خریداری شده تغذیه شوند. غذا باید در مکان خشک نگهداری شده و از رشد کپکها ممانعت بعمل آید و همچنین باید از جانوران موذی که ممکن است سبب ایجاد بیماری یا انتقال میکروارگانیسمها شوند محافظت گردد. این پرندگان باید به طور مرتب و روزمره بازبینی شده و اگر نشانه هائی از قبیل کزکردگی، لرزش، فلجی را نشان دادند جهت معاینه به دامپزشک ارجاع داده شوند.

پیشگیری در خلال شیوع بیماری
هنگامی که بیماری شیوع پیدا می کند صاحبان مزارع باید به توصیه هائی مبنی بر جداسازی پرندگان سالم از بیمار عمل کنند. زیرا کانی بالیسم ، خوردن مواد دفعی پرندگان بیمار و انتقال از طریق آئروسل سبب انتشار بیماری خواهد شد. توصیه می شود که لاشه ها سوزانده و یا به وسیله آهک مدفون شوند و تمام محل ضدعفونی گردد. همچنین انکوباتورها ضدعفونی شده و جوجه بلدرچین های تازه هچ شده در محلهای ضدعفونی شده پرورش یابند. منبع شیوع بیماری در صورت امکان شناسائی گردد و با اقدامات پیشگیری کننده مناسب بیماری تحت کنترل درآید.
بلدرچین ژاپنی با این که نسبت به برخی از بیماریها مقاوم است ولی نسبت به ابتلا طبیعی به اکثر بیماریهای ویروسی ماکیان حساس می باشد به خصوص هنگامی که تحت شرایط مدیریتی ضعیف پرورش یابد. هرچند تعداد گزارشهای مربوط به وقوع طبیعی بیماری در بلدرچین ها در مقایسه با ماکیان دیگر کمتر می باشد. اما این موضوع ممکن است ناشی از این واقعیت باشد که تعداد معدودی مزرعه پرورش بلدرچین وجود دارد. با توجه به پیشرفتهای اخیر در امر روشهای فنی تشخیصی در ویروس شناسی این احتمال وجود دارد که موارد بیشتری از وقوع طبیعی بیماری های ویروسی خصوصا آنهائی که ناشی از اعضای گروه آدنوویروس هستند گزارش شوند.

پیشگیری و کنترل :

بلدرچین در مقابل بیماری ها در مقایسه با سایر پرندگان زیاد حساس     نمی باشد . از جمله بیماریهای بلدرچین بیماریهای عفونی و متابولیکی و سایر بیماری ها را می توان نام برد بهمین منظور احتیاطات لازم از نظر کنترل     و پیشگیری را بایستی مد نظر داشت . لذا رعایت موارد ذیل در پرورش بلدرچین مفید می باشد .

- مکان پرورش بایستی دور از حضور سایر پرندگان باشد .

- تلفات بلافاصله جمع آوری و با رعایت اصول بهداشت و قرنطینه دفن و یا سوزانده شود .

- کف سالن را باید همیشه خشک نگه داشت .

- آبخوری ها هر روز شستشو داده شوند .

- بلدرچین های بیمار بایداز سالم جدا شوند

- تردد و ورود و خروج به داخل سالن پرورش با رعایت شرایط بهداشتی و تحت کنترل باشد .

- از بستر سالم و بدون کپک و هر گونه آلودگی استفاده شود .

- کلیه وسایل و ملزومات مورد استفاده در سالن های پرورش قبل      از استفاده شستشو و ضدعفونی شوند .

- قبل از جوجه ریزی جدید سالن ها شستشو و ضدعفونی شوند .

اهم بیماریهای بلدرچین :

زخم روده : بیماری ویژه بلدرچین می باشد ،  التهاب و زخم در روده ایجاد می شود ، بلدرچین به این بیماری بسیار حساس می باشد میزان ابتلاء        در جوجه بلدرچین 100- 15% می باشد در گله های مادر کمتر دیده  می شود . عامل بیماری یک نوع باکتری بی هوازی می باشد . سرایت بیماری از طریق مدفوع صورت می گیرد . مبتلایان روز بروز ضعیف ولاغر می شوند اسهال از علایم بارز و عمومی می باشد ، مدفوع آبکی و برنگ سفید و پرهای ژولیده ، بیحالی و خواب آلودگی از دیگر علایم بیماری محسوب می گردد.

سالمونلا پولوروم : تلفات بیشتر در هفته دوم و سوم پرورش مشاهده  می شود . در سنین بالا علایم بالینی حاد محسوس نیست اما  تولید تخم  ، میزان باروری و هچ کاهش میبابد . انتقال بیماری از طریق تخم صورت می گیرد .

از دیگر بیماریهای باکتریایی بلدرچین می توان وبای مرغان ( پاستورلوزیس ) بوتولیسم ، عفونت بند ناف را نام برد .

در راس بیماریهای ویروسی کریزا ، آنتریت ویروسی ، بیماری طحال مرمری و آبله مرغان قرار دارد .

کوکسیدیوز از جمله بیماریهای تک یاخته در بلدرچین می باشد ، این بیماری در بلدرچین هایی که در کف سالن پرورش داده می شوند بیشتر دیده می شوند .

در بیماری کوکسیدوز علایمی نظیر بی اشتهایی ، کز کردن و ژولیدگی پر و اسهال خونی قابل رویت است .در بیماری هیستومونیازیس نیز علایم بی اشتهایی و خردلی بودن رنگ  مدفوع دیده می شود .